پهنه ‏بندى پتانسیل خطر زمین لغزش در حوضه قره ‏چاى با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبى (AHP)در محیط (GIS)

بررسى عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش‏ هاى یک منطقه و پهنه ‏بندى خطرهاى حاصل از آن مى‏ تواند کمک مؤثرى در کاهش خسارت ‏هاى حاصل از این پدیده بنماید. تحقیق حاضر تلاشى در این زمینه بوده و با بررسى عوامل مؤثر ایجاد زمین لغزش ‏ها اقدام به پهنه ‏بندى خطر حرکات توده‏اى حوزه آبخیز قره چاى به روش تحلیل سلسله مراتبى (AHP) نموده است. حوضه قره چاى یکى از زیر حوضه ‏هاى رودخانه اترک مى ‏باشد. روش کار به این صورت انجام گرفت که ابتدا عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش‏ هاى منطقه بررسى شده و مهم‏ترین عوامل مؤثر به ترتیب شامل سنگ ‏شناسى، همسوئى شیب (ساختمانى، توپوگرافى)، شیب، جهت شیب، کاربرى اراضى، فاصله از روستا، تراکم شبکه زهکشى، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، طبقات ارتفاعى شناسایى شدند و سپس نقشه پراکنش زمین لغزش ها تهیه شد. در روش تحلیل سلسله مراتبى از ده عامل یاد شده استفاده شد که در این روش عوامل در نظر گرفته شده به صورت زوجى مقایسه شده و وزن عوامل محاسبه مى ‏شود، براى کلاس‏ بندى عوامل نیز با در نظر گرفتن درصد سطح لغزش یافته امتیاز دهى آنها انجام پذیرفت. در پایان با درنظر گرفتن وزن‏ هاى بدست آمده براى هر عامل و امتیازهایى که به خود اختصاص دادند مدل پهنه ‏بندى بدست آمد. براین اساس محدوده به پنج ریسک تقسیم گردید. نقشه بدست آمده به پنج طبقه با ریسک خیلى زیاد با 6/2 کیلومترمربع، زیاد با 4/14 کیلومترمربع، متوسط با 5/14 کیلومترمربع، پهنه کم با 6/4 کیلومترمربع و پهنه خیلى کم با 1/2 کیلومترمربع تقسیم ‏بندى گردید.